Deze bijdrage is mogelijk gemaakt door Goudstandaard
Door omvangrijke stakingen in de platinamijnen van Zuid-Afrika kwam er vorig jaar veel minder platina op de markt, zo schrijft Thomson Reuters GFMS in haar Platinum & Palladium Survey 2014. Tegelijkertijd steeg de vraag naar platina, waardoor er onderaan de streep een tekort was van ongeveer een miljoen troy ounce. Dat is het grootste tekort op de platinamarkt sinds jaren.
In 2014 was de totale vraag naar platina 7,28 miljoen troy ounce, terwijl het aanbod bleef steken op 6,27 miljoen troy ounce. Platina is een edelmetaal dat vooral gebruikt wordt in de auto-industrie en voor de productie van sieraden, maar de laatste jaren tonen ook steeds meer beleggers belangstelling voor dit metaal.
Wereldwijde vraag en aanbod platina (Bron: Thomson Reuters GFMS)
Stakingen
De productie van platina werd in 2014 grotendeels stilgelegd door stakingen in de platinamijnen van Zuid-Afrika. Als gevolg van deze stakingen, die 22 weken duurden, daalde de totale productie van de grootste platinaproducent ter wereld jaar van 4,29 miljoen troy ounce in 2013 naar 3,06 miljoen troy ounce. De weggevallen productie kon niet worden opgevangen door andere platina producerende landen.
Rusland
De platinaprijs steeg in de eerste helft van 2014 niet alleen door de stakingen in Zuid-Afrika, maar ook door de toenemende spanningen tussen Rusland en het ‘Westen’. Men vreesde een escalatie van de economische sancties, waardoor het aanbod van platina uit Rusland in gevaar zou kunnen komen. Deze vrees bleek uiteindelijk onterecht.
Sterke dollar
De platinaprijs bereikte in de zomer nog een niveau van bijna $1.500 per troy ounce, maar in het najaar werd alle koerswinst verspeeld door de sterke dollar. Vrijwel alle grondstoffen werden daardoor in de verkoop gedaan, waaronder ook platina. Het edelmetaal werd in een paar maanden tijd 20% goedkoper, want tegen het einde van 2014 stond de koers op ongeveer $1.200 per troy ounce.
Beleggers kopen minder platina
In 2014 kochten beleggers minder platina dan een jaar eerder. De vraag naar platina munten en platinabaren bleef weliswaar stabiel, maar de vraag naar aandelen van platina-ETF’s zakte terug naar het niveau van 2012. Desondanks bereikte het totaal beheerde vermogen van platina-ETF’s in de eerste helft van vorig jaar een record van 2,9 miljoen troy ounce. In een tijdsbestek van vijf jaar groeide de hoeveelheid platina in de kluizen van ETF’s van 800.000 naar meer dan 2,7 miljoen troy ounce.
Beleggers kochten in 2014 beduidend minder platina dan in 2013 (Bron: Thomson Reuters GFMS)
Platina ETF’s zijn de afgelopen jaren sterk in populariteit gestegen (Bron: Thomson Reuters GFMS)
Verwachting 2015
In 2014 was de gemiddelde platinaprijs $1.388 per troy ounce, het laagste jaargemiddelde in zeven jaar tijd. In de eerste helft van het jaar lag de prijs ver boven dit gemiddelde, terwijl de prijs aan het einde van 2014 richting de $1.200 per troy ounce zakte. Analisten van Thomson Reuters GFMS verwachten voor dit jaar een gemiddelde prijs van $1.170 per troy ounce voor het edelmetaal, wat ongeveer 17% lager is dan de gemiddelde platinaprijs van 2014. De prijs blijft onder druk staan door herstel van de platinaproductie in Zuid-Afrika. Ook houdt de sterke dollar de prijzen van grondstoffen in dollars op een lager niveau.
De vraag naar platina vanuit de auto-industrie zal volgens Thomson Reuters GFMS verder aantrekken, tot het hoogste niveau in zeven jaar. Een groeiende vraag naar auto’s in de VS en strengere regelgeving voor auto’s in groeimarkten als China en India zal de vraag naar platina een impuls geven. Platina wordt gebruikt voor katalysatoren die de uitstoot van schadelijke gassen verminderen.
Vraag naar platina per sector (Bron: Thomson Reuters GFMS)
